Mapka Podróży Apostolskiej na Węgry z roku 1991 – wydawnictwo węgierskie, brak bliższych danych co do wydawcy. Na mapce nie są zaznaczone miasta: Nyíregyháza (18 sierpnia Papież Jan Paweł II spotkał się z księżmi greckokatolickimi i ich rodzinami w pałacu biskupim) oraz Szombathely, które to Papież odwiedził 19 sierpnia, odprawiając w godzinach przedpołudniowych Mszę Świętą na miejscowym lotnisku.

   Sierpień w polskiej tradycji jest miesiącem szczególnym, poświęconym przede wszystkim kultowi maryjnemu. To czas modlitw o trzeźwość narodu polskiego i czas pielgrzymowania. W sierpniu roku bieżącego przypada 30. rocznica I Pielgrzymki Papieża Jana Pawła II do kraju naszych Braci Węgrów. Papież Polak gościł wówczas na Węgrzech w dniach 16 - 20 sierpnia 1991 roku i był w ogóle pierwszym Papieżem, który nawiedził Węgry. Gwoli krótkiego przypomnienia, II Pielgrzymka Węgierska  Ojca Świętego Jana Pawła II miała miejsce 6 - 7 września 1996 roku.

"Przybywam jako Papież – Pielgrzym”

   Pielgrzymki apostolskie Jana Pawła II to fenomen nieodnotowany we wcześniejszej historii papiestwa. Wprawdzie jeden z poprzedników na Tronie Piotrowym, Papież Paweł VI, odbył dziewięć pielgrzymek zagranicznych w trakcje swego pontyfikatu, to Papież Polak ustawił wysoko poprzeczkę pielgrzymując łącznie sto cztery razy do ponad stu trzydziestu krajów na całym globie ziemskim. Papież Benedykt XVI odbył 25 zagranicznych podróży apostolskich, a Papież Franciszek (do tej pory) podróżował za granicę 33 razy. We wrześniu tego roku jest zaplanowana wizyta Ojca Świętego na Węgrzech ( w ramach pielgrzymki na Węgry i Słowację). Papież Franciszek przybędzie do Budapesztu 12 września przed południem raptem na 7 godzin (ku niezadowoleniu strony węgierskiej), by odprawić w Budapeszcie Mszę Świętą na zakończenie Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego. Jeszcze tego samego dnia, po południu, odleci na Słowację, gdzie spędzi aż cztery dni. Moim skromnym zdaniem, chrześcijańska wspólnota na Węgrzech (skupiająca przecie nie tylko samych Węgrów, ale i inne nacje tu żyjące) została potraktowana po macoszemu. Jak wpłynie to na jej kondycję?

   52. podróż apostolska Papieża Jana Pawła II była de facto dwuetapowa, a mianowicie do Polski (13 - 16. sierpnia) i na Węgry (16 - 20. sierpnia), co też miało wymiar szczególny w relacjach między naszymi bratnimi narodami. Tego roku Papież odwiedził Polskę dwa miesiące wcześniej, w czerwcu (51. podróż apostolska); powodem ponownej wizyty były 6. Światowe Dni Młodzieży zorganizowane w Częstochowie. Toteż w wydanym w Watykanie albumiku walorów filatelistycznych tematycznie związanych z 52. pielgrzymką, które zaprezentuję poniżej, są całostki z Polski i Węgier.

   16 sierpnia 1991 roku Papież Jan Paweł II zakończył „polski” etap pielgrzymki i odleciał z lotniska w Balicach koło Krakowa do Budapesztu. Tutaj, na lotnisku Ferihegy (im. Franciszka Liszta), został przywitany przez władze Węgier na czele z prezydentem Árpádem Gönczem, a także przez Prymasa Węgier, Arcybiskupa Ostrzyhomia i Budapesztu, kardynała László Paskai. W tym samym dniu celebrował (pod gołym niebem) Eucharystię przed Ostrzyhomską Archikatedrą Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Wojciecha . Po powrocie do Budapesztu, odwiedził węgierski parlament i spotkał się członkami Zgromadzenia Narodowego. W dniu następnym, tj 17 sierpnia, Papież udał się do Peczu i odprawił na lotnisku Mszę Świętą, a w godzinach popołudniowych przyjął w stolicy dyplomatów oraz przedstawicieli sztuki i kultury. Trzeci dzień pielgrzymki (18 sierpnia) był jeszcze bardzie intensywny, albowiem Papież odwiedził wpierw (rankiem) sanktuarium maryjne w Máriapócs, gdzie w grekokatolickiej bazylice odbiera swoją cześć łaskami słynący cudowny wizerunek płaczącej Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus, wczesnym popołudniem zawitał do Nyíregyháza, gdzie spotkał się z księżmi grekokatolickimi i ich rodzinami w pałacu biskupstwa greckokatolickiego, a następnie udał się do Debreczyna, by wziąć udział w nabożeństwie ekumenicznym. Czwartego dnia wizyty (poniedziałek 19 sierpnia) Papież odprawił na lotnisku w Szombathely (blisko granicy z Austrią) Mszę Świętą ku czci Świętego Marcina, a powróciwszy do Budapesztu spotkał się z seminarzystami i młodzieżą węgierską na stadionie. Ostatni dzień pielgrzymki (20 sierpnia), można by rzec – kulminacyjny – przypadł w Święto Narodowe Węgier – Dzień Świętego Stefana, Patrona Węgier (Szent István ünnepe). Papież Jan Paweł II odprawił Mszę Świętą na Placu Bohaterów (Hősök tere) zwanym też Placem Millenijnym przy udziale ponad 200 tysięcy wiernych. Spotkał się także z chorymi w Bazylice Św. Stefana oraz z episkopatem węgierskim. Tego samego dnia udał się  w drogę powrotną do Watykanu.

   Poniżej zilustruję przebieg pielgrzymki papieskiej walorami filatelistycznymi i numizmatycznymi, węgierskimi i papieskimi. Jeszcze wspomnę o jednej ciekawostce. Otóż na  albumie wydanym w Watykanie, dokumentującym  tę pielgrzymkę, widniej stary herb węgierski, komunistyczny, zwany herbem Kadara. Rok przed papieską wizytą, 3 lipca 1990 roku, parlament węgierski przywrócił tradycyjne historyczne godło. Podobnie ma się rzecz z godłem RP. Mimo tego, iż 29 grudnia 1989 roku Sejm X kadencji (tzw. kontraktowy) przywrócił nazwę Rzeczpospolita Polska i godło z orłem w koronie (Ustawa weszła w życie 31 grudnia 1989 roku), na walorach poczty Watykanu widnieje orzeł bez korony. Od biedy można to wytłumaczyć tzw. okresem przejściowym, w którym można było używać starego wzoru godła (do 31 grudnia 1995 roku), ale tylko na starych drukach i dokumentach.

 
Walory filatelistyczne, wyemitowane przez pocztę węgierską, upamiętniające pielgrzymowanie Papieża Jana Pawła II po Węgrzech.

Dzień pierwszy – 16 sierpnia – Budapeszt – Esztergom – Budapeszt

Stempel Esztergom 1. 1991. augusztus 16. Na ilustracji wieś Hollókő, wpisana na listę UNESCO.

Krypta Prymasowska Bazyliki Archikatedralnej w Ostrzyhomiu, tradycyjne miejsce pochówków prymasów Węgier. Podczas wizyty  Papież Jan Paweł II modlił się przy grobie Prymasa Niezłomnego kardynała Józsefa Mindszenty'ego. Foto: Arturo Mari. Źródło fotografii: https://pecsiegyhazmegye.hu/intezmenyek-szervezetek/pecsi-egyhazmegyei-konyvtar/2985-a-hivatalos-papalatogatasok-multja-es-jelene

Pamiątkowy medal pozłacany. Na rewersie Bazylika Świętego Stefana w Budapeszcie, a poniżej przechowywana w relikwiarzu w jednej z kaplic Bazyliki - Prawica Świętego Stefana – narodowa relikwia Węgier.

Całostka węgierska.

Dzień drugi – 17 sierpnia – Pecz – Budapeszt.

Foto: Marek Sukiennik

 
Całostka watykańska.

Całostka węgierska.

Dzień trzeci – 18 sierpnia -  Máriapócs -  Nyíregyháza – Debreczyn

Pamiątkowy medal pozłacany – wizyta w sanktuarium maryjnym w Máriapócs.

 
Máriapócs – tablica przy bazylice upamiętniająca 25. rocznicę wizyty Papieża Jana Pawła II.

Foto: Marek Sukiennik

Dzień czwarty – 19 sierpnia – Szombathely - Budapeszt

Dzień piąty – 20 sierpnia – Dzień Świętego Stefana - Budapeszt

 
Fragment bloku pośmiertnego wydanego przez pocztę węgierską w 2005 roku.

                                                                                                          Autor: Marek Sukiennik

                                                                                                               Zbiory własne autora