W dniu 23 października 2017 roku, na zaproszenie Konsul Generalny Węgier w Krakowie Pani prof. dr hab. Adrienne Körmendy, miałem zaszczyt uczestniczyć w uroczystym przyjęciu wydanym z okazji Święta Narodowego w 61. rocznicę Powstania 1956 roku na Węgrzech w Auli Dużej Polskiej Akademii Umiejętności przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie. Wybór miejsca, a zarazem niejako gospodarza uroczystości, nie był przypadkowy, ale o tym w dalszej części relacji. Po otwarciu uroczystości i powitaniu przez Panią Konsul Generalny odegrano hymny narodowe Węgier i Polski. W dalszej części wystąpienia Pani Konsul dr Adrienne Körmendy, z charakterystyczną dla siebie swadą, w fascynujący sposób opowiadała o historycznych relacjach łączących nasze bratnie narody, stwierdzając i uzasadniając m.in. istnienie ścisłej zależności między genezą trzech narodowych świąt węgierskich a historią Polski ( 20 sierpnia – Dzień Patrona Węgier Świętego Stefana - Korona Świętego Stefana miała być wedle legendy wpierw przeznaczona dla Bolesława Chrobrego, 15 marca - Nemzeti ünnep - rocznica Wiosny Ludów i węgierskiego powstania 1848-49 – udział kilku tysięcy polskich ochotników na czele z gen. Józefem Bemem, wodzem naczelnym powstania, 23 października – Święto Niepodległości w rocznicę Powstania 1956 roku na Węgrzech inspirowanego powstaniem czerwcowym w Poznaniu, budapesztańscy powstańcy odczytali postulaty na placu Bema, jedyny ocalały powstańczy sztandar przez paredziesiąt lat był przechowywany w Polsce ). „Intelektualnie, kulturowo i duchowo jesteśmy podobni” - stwiedziała Pani Konsul. To właśnie na kamienicy przy ul. Sławkowskiej została odsłonięta 9 grudnia 2016 roku tablica upamiętniająca pomoc Polaków dla węgierskich powstańców w 1956 roku. Uroczystego odsłoniecia dokonali Premier Węgier Pan Victor Orbán oraz Prezydent Krakowa Pan Jacek Majchrowski. Polska Akademia Umiejętności z główną siedzibą przy ulicy Sławkowskiej współpracuje z Węgierską Akademią Nauk. Ponadto PAU wydała świetny słownik biograficzny polskich uczestników Wiosny Ludów na Węgrzech 1848-1849 (podtytuł) autorstwa Pana Profesora Istvána Kovácsa „Honwedzi, emisariusze, legioniści” (Kraków 2016). To w głownej mierze zadecydowało, że w tym roku PAU gościła Polaków i Węgrów, świętujących 61. rocznicę Powstania Październikowego 1956 roku, nazywanego na Węgrzech Rewolucją i Walką o Wolność 1956 roku. Prezes PAU Pan prof. dr hab. Andrzej Białas w swoim wystąpieniu odniósł się do ścisłej współpracy naukowców polskich i węgierskich, a także powrócił wspomnieniami do roku 1956, gdy jako krakowski student uczestniczył w białym marszu poparcia dla narodu węgierskiego, a obok przejeżdżały ciężarówki z sowieckimi żołnierzami.
Zwieńczeniem przyjęcia był świetny koncert w wykonaniu dwóch wirtuozów gry na cymbałach Miklósa Lukácsa i Jenő Istvána Lisztesa. Muzycy wykonali utwory Zoltána Kodály'ego i Béli Bartóka. Stało się już tradycją, że uczty dla ducha dopełniła uczta dla ciała, a dokładniej dla podniebienia, a więc degustacja narodowych dań kuchni węgierskiej.
Dziękuję Pani Konsul Generalny Węgier w Krakowie prof. dr hab. Adrienne Körmendy za pamięć i zaproszenie.
Marek Sukiennik