Duna-Ipoly Nemzeti Park czyli Park Narodowy Dunaju i Ipoly został założony w 1997 roku. Obszar parku to ponad 60 tysięcy hektarów, w tym ponad 16 tys. objęte jest ścisłą ochroną. Charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu, wynikającą z połączenia walorów krajobrazowych dolin rzecznych (Dunaju i Ipoly) oraz terenów górskich (Góry Pilis, Góry Wyszehradzkie oraz Góry Börzsöny). Tereny górskie, porośnięte głównie lasami bukowymi, stanowią lwią część obszaru parku.

   Jednodniowy wypad na łono natury do Dunajskiego Parku Narodowego był odskocznią od miejskiej turystyki. Celem był andezytowy wąwóz Rám w Górach Wyszehradzkich. Pasma górskie Visegrádi i Börzsöny są pochodzenia wulkanicznego; zbudowane z andezytu i tufu andezytowego, które to poddane erozji tworzą unikatowe formy skalne. Przeto bez wątpienia największą atrakcją Parku jest właśnie wąwóz (gardziel) Rám. Szacuje się, iż rokrocznie odwiedza go ponad 60 tysięcy turystów.

   Wąwóz biegnie z kierunku północnego na południe, niemal prostopadle do Dunaju; długości (w części zasadniczej) mniej więcej jednego kilometra, maksymalnej głębokości ok. 35 metrów, zwężając się gdzieniegdzie do 3 metrów. Różnica poziomów (od oznaczonego wejścia do wyjścia) to 112 m. Z uwagi na bezpieczeństwo obowiązuje tylko jeden kierunek przejścia, to jest od dołu ku górze. W węgierskich przewodnikach wąwóz jest określany jako jedna z najtrudniejszych oznakowanych tras turystycznych na Węgrzech. W rzeczywistości pokonują go rodziny z małymi dziećmi, co naocznie zaobserwowaliśmy. Jest faktem, że istnieje możliwość osuwisk ziemnych i skalnych w najgłębszych partiach kanionu, szczególnie po opadach deszczu. Ponadto jest ślisko; wąwozem płynie strumień, ze zboczy też sączą się źródełka. W klapkach raczej nie ma co się wybierać. Pokonanie wąwozu zajmuje ok. jednej godziny, wolnym tempem, przy sporej ilości „wspinaczy”. W 2005 roku zamontowano na najtrudniejszych odcinkach gardzieli drabinki i poręcze ze stali nierdzewnej, które są bardzo pomocne, szczególnie starszym turystom. Urządzono też w lesie miejsca do odpoczynku, z estetycznymi drewnianymi stołami i ławkami. Szlaki są dobrze oznaczone; ponadto sporo tablic informacyjnych. Samo przejście wąwozem łączy się z doznaniem oszałamiającego piękna natury, form skalnych, flory i fauny. Pośpiech tu nie jest wskazany; trzeba delektować się tym, co widzą oczy i czują nozdrza.

„Zapytaj piękno ziemi, morza, powietrza, które rozprzestrzenia się i rozprasza; zapytaj piękno nieba..., zapytaj wszystko, co istnieje. Wszystko odpowie ci: Spójrz i zauważ, jakie to piękne. Piękno tego, co istnieje, jest jakby wyznaniem. Kto uczynił całe to piękno poddane zmianom, jeśli nie Piękny, nie podlegający żadnej zmianie?” - Święty Augustyn.

   By „zaliczyć” Rám-szakadék, najlepiej podjechać do Dömös nad Dunajem, drogą od Esztergomu lub od Szentendre. Samochód można zostawić na parkingu płatnym przy kościele katolickim pw. Świętego Stefana (Dömösi Szent István király templom), obok budynku magistratu. Stąd szlakiem zielonym, wpierw ulicami: Świętego Stefana (Szent István utca), dalej Királykúti utca, zbliżamy się do kompleksu leśnego. Można iść drogą lub ścieżką leśną oznaczoną zielonym kolorem, wzdłuż strumienia. Po opuszczeniu wąwozu, istnieje możliwość kontynuowania spaceru, na przykład do kurortu Dobogókő, z najwyższym szczytem Gór Wyszehradzkich  Dobogó-kő  (699 m n.p.m.). Powrót do Dömös – kierując się na prawo - szlakiem żółtym o charakterze rekreacyjnym. Wedle moich pomiarów, wyjście z parkingu przykościelnego, pokonanie wąwozu i powrót żółtym szlakiem do Dömös, to dystans około 9 km.  

Panorama części Zakola Dunaju z Górami Wyszehradzkimi.

   W  Dömös natknąłem się na ważny polski akcent, któremu to poświęcę osobną relację.

                                                                                                     Tekst i fotografie: Marek Sukiennik